donderdag 16 april 2020

#ikleesthuis over een beangstigende leegte

Poes speelt met balletje. Er zitten wel brokjes in het balletje want als je bijna 15 bent ga je niet zomaar meer achter een willekeurig balletje aan. Ik zet vaker een plaatje van Poes hier neer. Deze keer omdat het een vrolijk contrast met de boeken van vandaag is.

Joost Zwagerman, die zei het precies goed, denk ik, aan het eind van zijn recensie van 'De figuranten'.

"Nóg minder dan niks leek na ’Minder dan niks’ niet mogelijk. Dacht ik destijds. Dat heb ik toen verkeerd gedacht. ’Figuranten’ is tot nu het minste niks – en wát voor een niks! Dat is een prestatie, precies de prestatie die Ellis hoopte te leveren. Hoed af."

Bret Easton Ellis, voor vriend, vijand en trouwe lezer BEA, is een schrijver waar je je best voor moet doen. Niet dat zijn boeken nu zo ingewikkeld of lastig zijn. Het is meer de grenzeloos diepe, inktzwarte lege put die je inkijkt waar je tegen moet kunnen.

BEA werd beroemd, al is berucht misschien een beter woord door zijn roman "American Psycho" (in het Nederlands hield het boek zijn Engelse titel). Zijn uitgever weigerde het boek uit te geven ("Nee, u mag uw voorschot van 300.000,- dollar houden, als wij het boek maar niet hoeven uit te geven") omdat sommige scenes grensoverschrijdend gewelddadig waren.

Toch is "American Psycho" meer dan een verzameling ranzig geweld en ranzigere sex. Patrick Bateman, succesvol beurshandelaar is zo verveeld door de wereld en alles en iedereen dat hij seriemoordenaar wordt, en dan één van het braakopwekkende slag. Door de manier van vertellen, eindeloze gesprekken over kleding, Whitney Houston,  of welke hamburger het beste is wordt je als lezer meegetrokken in een wereld die van uitzichtloze oppervlakkigheid aan elkaar hangt. Bateman beleeft de wereld als zinloos en leeg, en als lezer ploeg je jezelf door die leegte heen. Om zo Bateman's leegte te ervaren.

Dat klinkt denk ik niet uitnodigend.

En dat is dan weer niet goed. Want BEA kan wel erg goed schrijven. Zijn zinnen zijn compact, precies goed en waar het langdradig wordt is dat ook zijn bedoeling. En hoe inktzwart zijn blik op de wereld ook is, die wereld is soms ook inktzwart.

Je moet zijn boeken gewoon proberen, echt. De wereld van BEA is geen fijne wereld, dat is zo. En je moet er tegen kunnen, dat is ook zo. Maar boeken zoals die van hem zijn zeldzaam. Al zijn er ook weer mensen die dan zeggen "En dat is maar goed ook". Zo is er altijd wat.

In de Online Bibliotheek staan (staat een eBoek?) een aantal boeken van BEA.

Minder dan niks (hier) - BEA's debuut over een groep rijke jongeren. Heel leeg, maar mooi leeg.
American Psycho (hier) - zie hierboven
Glamorama (hier) - Ook na 3 keer lezen heb ik geen idee waar het boek over gaat. Laat maar.
De figuranten (hier) -Het vervolg op "Minder dan niks" al kun je het heel goed zo lezen.
Wit (hier) - BEA schrijft al jaren geen romans meer en omdat de rekeningen wel betaald moeten worden schreef hij wat stukken waarin hij soms grappig, soms doeltreffend maar altijd venijnig tegen al te politiek correct denken aanschopt.


Ton

Geen opmerkingen:

Een reactie posten