#ikleesthuis over de dochter van Stalin

Nee, ik ben niet de eerste die het opmerkt, helemaal niet. En er zijn heel veel veel ergere dingen, ik weet het. Maar dat thuiswerken valt nog niet mee. Elke dag begint akelig op gister en tegelijk morgen te lijken. En hoewel ik geen kinderen heb die iets dienen te leren heb ik wel Poes, die erg aanwezig is. En erg dwingend begint aan te geven welke muziek hij wel, en vooral niet mooi vindt.

Maar.

Op 6 maart 1967 stond er, vroeg in de avond plots een vrouw voor de Amerikaanse ambassade in Delhi, India. Een militair probeerde haar duidelijk te maken dat de ambassade al gesloten was. De vrouw liet vervolgens haar paspoort van de Sovjet Unie zien. De militair las "Svetlana Alliloejeva" en dat zei hem waarschijnlijk weinig. Maar hij nam haar toch mee de ambassade in. Alliloejeva vroeg vervolgens politiek asiel in de Verenigde Staten aan. En op verschillende plekken in de wereld gingen vervolgens alarmbellen af. Want Svetlana Alliloejeva was niet zomaar een staatsburger van de Sovjet Unie, ze was Stalin's dochter.

Over Jozef Stalin zijn boekenkasten vol met doorwrochte werken geschreven. Ze gaan over zijn politiek, zijn moorddadigheid, zijn beleid, zijn falen in bijna alles, zijn paranoia. Maar dat zijn vaak boeken die op en met afstand geschreven zijn. "De dochter van Stalin" van Rosemary Sullivan is anders, persoonlijker, dichterbij.

In "De dochter van Stalin" kijk je naar het leven van zijn dochter. Maar tegelijkertijd kijk je natuurlijk ook naar het leven van Stalin en de Sovjet Unie. Het boek geeft Svetlana's leven weer en dat zit, logischerwijze vol met ontmoetingen met enkele van de meest brute mensen uit de wereldgeschiedenis. En er ontstaat dan geen vergoelijkend  beeld van massamoordenaars als Stalin of Lavrenti Beria, maar toch geeft het boek net een andere blik, niet oppoetsend of verhullend maar meer een blik vanuit een ander perspectief, die van een vrouw die ondanks alles toch de dochter van iemand is.

Svetlana Alliloejeva heeft geen fijn leven gehad. Relaties mislukten, iets van een draai kon ze maar uiterst moeizaam vinden. En ook na haar asiel in de VS bleef ze, na een opbeurend begin, verlangen naar iets dat er voor haar nooit heeft ingezeten, geborgenheid. In 1984 keerde ze terug naar de Sovjet Unie. Maar in 1986 vertrok ze weer naar Engeland. Rusteloos, altijd op zoek naar iets. Zonder het ooit echt te vinden.

"De dochter van Stalin" is een goed geschreven, boeiende biografie over een vrouw die in de onmiddellijke nabijheid van het absolute kwaad heeft geleefd en die, hoewel ze er zelf niets mee te maken had, daar altijd op is aangekeken.

Rosemary Sullivan's "De dochter van Stalin" staat hier in de Online Bibliotheek.

Ton