Houd de sanseferia hoog (Belangrijk Boek 3)

Voor die mensen die eerdere afleveringen niet lazen even een korte samenvatting van het voorafgaande.

Tot ergens in september kun je de boeken die je belangrijk vindt intikken op/in een website. En daarna wordt dan bekend gemaakt wat het belangrijkste boek van Nederland is.

Belangrijk is, volgens mij, iets anders dan "mooi", of "ontroerend", of zeg "spannend".

Ik bedacht drie boeken die voor mij belangrijk zijn.

Boek 1 staat hier, 2 hier en nu mag nummer 3.

George Orwell - Houd de sanseferia hoog

Van Orwell kun je natuurlijk "1984" of "Boerderij der dieren" lezen. Misschien zijn dat zelfs boeken die meer voor de hand liggen als Belangrijk Boek. Maar zelf vind ik ze, hoe goed en invloedrijk ook, te groot en te onaantastbaar.

"Hou de sanseferia hoog" gaat over armoede, zelfgekozen armoede. Gordon Comstock kan leuke zinnen schrijven. Als dichter wordt hij nauwelijks gelezen maar op een reclamebureau lijkt hij bijna carrière te kunnen maken. Maar dat wil hij niet. Comstock is namelijk in een oorlog, in oorlog met de Geld God. Comstock zoekt geen carriere, eigenlijk zoekt hij armoede, zo groot is zijn afkeer van geld en alles waar dat voor staat. In een niet al te beste boekhandel verdient hij al flink minder, maar zelfs dat is hem nog teveel. Het kan nog minder, het kan nog uitzichtlozer. Vrienden heeft hij nauwelijks meer en zijn vriendin lijkt het ook bijna op te geven. De toekomst is diep duister. En pas dan lijkt Comstock tevreden.

Orwell schreef Sanseferia in de jaren 30 en het boek wordt nu omschreven als een satire op de Britse klassenmaatschappij. Maar zo las ik het niet toen ik nog een puber was. Ik las het als een keihard verhaal vol scenes die plaatsvervangende schaamte oproepen.

Nu ben ik natuurlijk de mildheid zelve maar vroeger, och vroeger, toen had ik van die keiharde en ononderhandelbare principes. Dit kan niet en dat ook niet. En zus zou ik al helemaal nooit doen. Zo kwam niet eens in de buurt van uitvoerbaar. Tot ik dit boek van Orwell las. Toen begon ik wat anders naar mijn ijzeren principes te kijken. Want Gordon Comstock is weliswaar een boeiende hoofdpersoon vol uithoudingsvermogen en met een ijzersterke wil. Maar wat is het vooral een dwaze, diep trieste man die een oorlog vecht waarvan hij weet dat hij hem niet kan winnen. Nu is dat nog tot daaraan toe. Maar wat is het vooral een bloedeloze saaiman. Foei.

Belangrijk dus, al was het maar omdat je in dit boek kunt ontdekken dat volgehouden principes, hoe nobel ook je nog wel eens tot een onaangename, humorloze zeurkous kunnen maken. En dat kan toch niet de bedoeling van principes zijn. Vind ik dan.

Net als mijn eerste Belangrijke Boek is dit boek nog maar nauwelijks te leen in een bibliotheek. Gelukkig hier nog wel.

Ton

Het lied van de dodo (Belangrijk Boek 2)

 Voor die mensen die vorige week op vakantie waren, en nu niet in de zon zitten even een korte samenvatting van het voorafgaande.

Tot ergens in september kun je de boeken die je belangrijk vindt intikken op/in een website. En daarna wordt dan bekend gemaakt wat het belangrijkste boek van Nederland is.

Belangrijk is, volgens mij, iets anders dan "mooi", of "ontroerend", of zeg "spannend".

Ik bedacht drie boeken die voor mij belangrijk zijn.

Boek 1 staat hier. Vandaag boek 2.

David Quammen - Het lied van de dodo.

Het mooie van bibliotheken is dat je er boeken kunt vinden, en tijdelijk mee kunt nemen, die je graag wilt lezen. Boeken waarover je gehoord hebt. Boeken van schrijvers of schrijfsters waarvan je al andere boeken las.

Het nog mooiere van bibliotheken is natuurlijk dat je er over boeken kunt struikelen waar je nog nooit van gehoord hebt, over onderwerpen waar je niets van weet. Het lied van de dodo was voor mij zo'n struikelboek.

Quammen schrijft in dit vuistdikke boek over Darwin, over Wallace die ook de evolutietheorie formuleerde en Darwin opjoeg om de theorie te publiceren. Het gaat over het uitsterven van diersoorten, over waarom dieren op eilanden veel groter of kleiner worden dan op het vasteland. Het gaat over mieren, over E.O Wilson, Tinbergen en nog een doos wetenschappers. Quammen schrijft over natuurbeheer en of het beter is om één groot natuurgebied te hebben of juist een hoop kleine die met elkaar verbonden zijn. En nog zeker 73 andere dingen.

Nee, daar gaat uw hart niet sneller van kloppen, van die opsomming. Toch?
Toen ik het boek zag bleef mijn hart steenkoud. Echt. Maar ik las het toch. Omdat het in een kast van de bibliotheek stond. En het mooie is, ik vond het prachtig. Want anders dan andere schrijvers over wetenschap kan Quammen razend toegankelijk, goed en boeiend schrijven. Het blijft een vuistdik boek maar het leest als een erg goede roman.

Na "het lied van de dodo" verslond ik jarenlang boeken over biologie, het ontstaan van het leven, iebelig kleine celletjes, dna, ruzies in de wetenschappelijke wereld over schijnbaar futiele priegeldingen. Mijn boekenkast thuis nam met zeker 5 meter evolutiegedoe toe.

En dat allemaal door dat ene belangrijke boek uit de bibliotheek.

Quammen schreef meer (en schrijft gelukkig nog steeds), niet alles is vertaald maar wat er te leen is vindt u hier. Er is een mooie biografie over Darwin en een verontrustend boek over virussen die van dier naar mens overspringen en dat in het Engels gewoon "Spillover" heet maar in het Nederlands de slaapsaaie titel "Van dier naar mens: over de opkomst van levensbedreigende infectieziekten" heeft gekregen.

Struikel er eens over.
Voor je het weet heb je een nieuwe hobby.

Een avond in Amsterdam (Belangrijk Boek 1)

Voor die mensen die vorige week op vakantie waren, en nu niet in de zon zitten even een korte samenvatting van het voorafgaande.

Tot ergens in september kun je de boeken die je belangrijk vindt intikken op/in een website. En daarna wordt dan bekend gemaakt wat het belangrijkste boek van Nederland is.

Belangrijk is, volgens mij, iets anders dan "mooi", of "ontroerend", of zeg "spannend".

Ik bedacht drie boeken die voor mij belangrijk zijn.
Vandaag nummer 1

K. Schippers - Een avond in Amsterdam.

Ik denk dat ik "Avond" ergens tussen mijn 20ste en 25ste las. Eerst in de bibliotheek, later kocht ik een eigen exemplaar. En heeft serieus de manier waarop ik naar dingen kijk veranderd.

Het boek gaat minutieus in op dat wat er gebeurt vanaf het moment dat de hoofdpersoon de deur van het kantoor achter zich dicht doet tot hij thuiskomt. Tot in het uiterste details wordt ingegaan op hoe hij de trap afloopt, wat voor jasje hij graag draagt (en hoe hij eindeloos kan pulken aan een knoop die nog net vastzit), aan welke kant van de gracht hij loopt, het café dat hij soms bezoekt. En dat keer op keer, vanuit licht verschuivende perspectieven.

Klinkt dat saai? Misschien is het dat ook wel. In ieder geval ken ik geen boek als dit boek. Nou ja, ik ken er nog één die gaat over de gedachtes die iemand heeft terwijl hij op een roltrap staat maar met gedachtes kun je meer laten gebeuren.

Maar, is het saai? Ja, maar ook weer niet. Het laat het leven zien zoals we dat allemaal hebben. Waarin je de belevenissen soms moet zoeken in hele kleine details, waarin dingen zich eindeloos herhalen. Waarin maar heel soms (of zelfs nooit) iets spannends gebeurt en maar heel hoogst zelden iets heroïsch en waarin niemand zinnen denkt zoals ze in echte doorwrochte literatuur beschreven staan.

Een avond in Amsterdam is het feest van het gewone, het alledaagse, het leven dat jij en ik ook hebben.

Voor mij waren de details in het boek belangrijk, het eindeloos doorgaan over de voering van een jasje. Ik ging er anders van naar bijvoorbeeld kunst kijken, ging meer open naar andere muziek luisteren, ging veel meer op rare details letten en ik ging er vooral blijvend heel anders door naar andere mensen en het leven dat zij hebben kijken.

Het boek is, als ik het goed zie niet meer in druk en tot mijn grote schrik zie ik dat het ook nog maar in één bibliotheek in Noord Holland aanwezig is. Wat ik dan toch eigenlijk wel weer heel erg triest vind.

Met lijstjes moet je niet spotten.

Ik neem mijn lijstjes serieus.

Dus als er ergens een website opduikt waar je jouw belangrijkste boek aan mag vinken of in kunt tikken, dan ga ik daar wel eens goed voor zitten.

Maar eerst is het woord "belangrijk" natuurlijk belangrijk.

Belangrijk is niet hetzelfde als "mooi", of "ontroerend" of zelfs maar "spannend".
Belangrijk is, nou ja, belangrijk.
Belangrijk is een boek dat je ooit las en dat je anders naar dingen, de wereld, jezelf liet kijken. Belangrijk is een boek dat je anders liet kijken, waardoor je anders ging denken.

Een mooi boek, dat kan natuurlijk ook belangrijk geweest zijn. Maar het hoeft niet.

2016 is het jaar van het boek. En omdat dat zo is is er nu (tot ergens in september) een website waar je je belangrijkste boek of boeken kunt kiezen. Om het je makkelijk te maken zijn er door belezen bekenden al flink wat boeken uitgezocht. Daar kun je voor kiezen. Maar leuker is het, lijkt mij om zelf na te denken over de boeken die belangrijk zijn geweest, of nog zijn voor jou. Voor jezelf. Daar heb je toch geen bekende mensen voor nodig. Lijkt mij.

Ik dacht dat je er drie mocht kiezen, of in mocht vullen. Of dat echt zo is zie ik eigenlijk nu even nergens staan. Maar ik ga drie boeken kiezen. Drie belangrijk boeken.

Geen Salinger, Salter, Tellegen, Van Lieshout, Kerouac, Burroughs, Voskuil, zelfs geen Boudewijn Buch. Allemaal schreven die boeken die ik erg mooi vind. Maar er zijn belangrijker boeken.

U hoort er nog over, een volgende keer.
Tot die tijd kunt u er mooi zelf ook even over nadenken.
Al dan niet zittend in de zon.