#ikleesthuis over keuzes

Gisteravond reden we terug van Julianadorp naar Den Helder. Rechts lagen velden met vaagkleurende hyacinten in bloei. Links wapperden een veld met gele krokussen. Eigenlijk zoals het hier elk jaar is. Wanneer we niet net een plastic zak met mondkapjes, die iemand nog ergens had liggen hadden opgehaald omdat die in de huisartsenpraktijk waar de Leukste Vrouw ter Wereld werkt bijna op waren was het een heel normaal moment geweest.

Stephan Enter heeft zich de laatste jaren zo'n beetje onopvallend in mijn lijstje met favoriete Nederlandse schrijver gewurmd. Nu moet of hoef je je daar natuurlijk verder niet heel veel van aan te trekken. Ik ben ook maar ik. Maar ik ben wel een enorme kritische zeur wat betreft boeken (niet met andere dingen trouwens, ik zet het er maar even bij) dus heel makkelijk kom je niet op dat lijstje.

Ik kan natuurlijk omstandig en langdurig uit gaan zitten leggen waarom Enter in mijn lijstje terecht is gekomen. Maar dat schiet niet op. Dan lees je een hele uitleg terwijl je veel beter een boek van hem zou kunnen proberen.

Nee, dat zeg ik niet om me er makkelijk van af te maken. Lezen van is beter dan lezen over. Of zo.

In de Online Bibliotheek staan twee boeken van Enter, Grip en Compassie. Grip was een soort van een doorbraak voor Enter. Enthousiaste recensies en veel, heel veel herdrukken, Tot in het buitenland aan toe. Vier voormalig studenten gaan elkaar weer eens, na een lange tijd zien. In het verleden beklommen ze bergen. Ergens daar vroeger is er iets gebeurd. Iets dat iedereen zich anders herinnerd. Ok, dat is erg kort maar, prachtboek.

Het andere boek is Compassie. Ook daar moet ik weinig over zeggen. Omdat je het moet lezen. Echt. In het kort dus maar . De hoofdpersoon en verteller is Frank van Luijn. Frank is bijna veertig en hij heeft het best met zichzelf getroffen. Op een online datingsite ontmoet hij Jessica. En tot misschien wel zijn eigen verbazing blijkt Jessica meer te zijn dan scharrel nr. 37. Het verlangen springt nog net niet van de pagina's af. Tot, tot het moment dat Frank op iets stuit waar hij niet overheen kan stappen. Of wel, of niet, of toch weer wel?
Misschien klinkt het wat flauwig, nu ik het zo opschrijf. Maar dat is hoogstens omdat ik niet de zinnen kan bouwen die Enter schrijft. Mooie precieze zinnen, compact (iets van 140 pagina's) en bijna pijnlijk genadeloos in zijn beschrijvingen van scenes. Niet te missen boek over keuzes en de consequenties van die keuzes.

Grip staat hier.
Compassie staat hier.

Ton

#ikleesthuis over de Luisterbieb

De bibliotheek Langedijk is dus dicht. In ieder geval tot en met 6 april. Tot die tijd kun je wel lezen natuurlijk. Dat is in tijden van Corona soms best fijn om te doen, even geen buitenwereld meer. Wie lid is van de bibliotheek kan eBoeken lezen via de Online Bibliotheek.

Maar je kunt ook naar boeken luisteren. Dat doe ik zelfs wel eens in de trein naar het werk. Al is het hele idee van met de trein naar het werk ook redelijk abstract aan het worden. Nee, ik woon dus niet in Langedijk maar in die stad waar iedereen een mening over heeft, Den Helder. Mocht het opluchten om daar nu even iets ongenuanceerds over te roepen, gewoon omdat dat lekker is, schroom niet.

Luisteren naar een boek dus. Ik kan zelf bijvoorbeeld erg glimlachend luisteren naar Maarten van Rossum die op zijn bekende wijze over de geschiedenis vertelt. Het is iets anders dan zelf lezen, een andere beleving. Dichterbij soms.

Om naar een boek te kunnen luisteren moet je een app downloaden. Die app staat hier. Echt heel lastig is het verder niet. Nee, echt niet.

Het leuke van de Luisterbieb (want zo heet de app) is dat er ook luisterboeken in staan waarnaar je kunt lezen zonder lid te zijn van de bibliotheek. Gratis!

Achter de titels die voor iedereen te beluisteren zijn staat (g). Ja, inderdaad de g van gratis. Ik geef meteen toe dat bij bv literatuur het aantal gratis titels voornamelijk neerkomt op heel oude boeken uit de heel oude doos maar bij geschiedenis zitten best een stel leuke titels. En omdat het maandag is en ik ook weer wat op gang moet komen doe ik even de gratis titels kopiëren en plakken. Deze zijn dus voor iedereen.

Boom, Bart van der | Was de holocaust een vooropgezet plan (g)
Boos, Carla | Rol van Nederland in de slavernij (g)
Bosscher, Doeko | Amerika (g)
Bruggen, Carry van | Revolutie (g)
Churchill, Winston and others | 10 historic speeches of the UK House of Commons between 1601 and 1960 (g)
Cotteau, Edmond | Krakatau en de Straat Soenda (g)
Cremer, Jacob Jan | Fabriekskinderen (g)
Meijer, Fik | Hoe konden de Romeinen zo succesvol worden (g)
Nellen, Henk | Hugo de Groot. sleutelfiguur in de Westerse geschiedenis (g)
Onbekend | Ontvluchtings-geschiedenis Van Een Zestal Zwaar Veroordeelden (g)
Prak, Maarten | Hoe kon een cafébaas in de Gouden Eeuw miljonair worden? (g)
Rossem, Maarten van | Amerika na 11 september (g)
Schellekens, Mark | Nederland en de Jodenvervolging (g)

Ton

#ikleesthuis over een opwindvogel

Omdat er vandaag podcasts moesten worden opgenomen in de Binding koos ik niet voor links of rechts op de dijk. Het werd lopen naar het station om in een bijna geheel lege trein naar Heerhugowaard te gaan waar ik mijn fiets uit een bijna lege fietsenstalling haalde. Op weg naar Langedijk kreeg ik het idee dat zelfs fietsers nu met een ruim boogje elkaar.

Maar, nu een boek want ondanks die trein van vandaag, #ikleesthuis

Het is niet dat ik saaie hersenen heb of zo. Maar met verhalen die echt niet zouden kunnen gebeuren, daar kan ik vaak niets mee. Een leuk wereldomspannend complot, dat kan nog net. Maar bij vliegende bezemstelen of buitenaardse beschavingen haak ik zuchtend af. Mijn toch echt niet saaie hersenen kunnen denken ik die stap niet maken. Of ze hebben iets van "Doe effe gewoon ja".

In de boeken van de Japanse schrijver Haruki Murakami gebeuren vrijwel altijd dingen die echt niet kunnen. Of die op zijn minst toch ernstig onwaarschijnlijk zijn. Er zitten mensen dagenlang in diepe putten zonder dat ze zich daar erg druk om maken. Er zijn werelden onder die van ons waar de hoofdpersoon doorheen trekt en waar hij (het zijn altijd hij'en) bijzonder vreemde dingen beleeft. Er zijn pratende katten, belangrijke schapen en mysterieuze dolfijnen.

En wonderlijk genoeg accepteren mijn hersenen al die rarigheid onmiddellijk. Sterker nog, ik werk me opgewekt en alles wat er gebeurd aanvaardend vrolijk door de vaak omvangrijke boeken heen.

Naast alle gekkigheid van die mannen in diepe putten zijn Murakami's boeken namelijk de gewoonheid zelve. Ok, dat klinkt raar. Misschien zo. Door de zinnen die Murakami schrijft accepteer je al de opgeschreven onmogelijkheden. Die zinnen zijn namelijk doodnormaal, vaak kort en redelijk kaal. Politiek incorrect zou je het bijna autistische zinnen kunnen noemen. Misschien is het de combinatie van bloednormale taal en de in diezelfde taal beschreven onmogelijkheden die er voor zorgen dat je alle gekkigheid makkelijk accepteert.

Neem De opwindvogelkronieken. Eerst verdwijnt de kat van Toru Okada, en daarna ook zijn vrouw. Al zoekend naar hen ontmoet hij de raarste mensen en bevindt hij zich plots in een metersdiepe put. Waar hij niet in paniek raakt maar wat na gaat zitten denken. Er is een oude militair met gruwelijke verhalen, een vreemde puber, nee, het is niet echt uit te leggen. Zelfs beschrijven is eigenlijk niet te doen.

Het zijn wonderlijke tijden, maar misschien daarom ook juist wel tijden voor een wonderlijk boek. Wat wel heel gewoon leest.

De opwindvogelkronieken staat als eBoek in de Online Bibliotheek hier
Nog een heel stel andere titels van Murakami staan als eBoek hier.

Ton

#ikleesthuis over virussen

Wanneer de leukste Vrouw ter Wereld 's ochtends naar haar werk in de dokterspraktijk fietst ga ik ook de deur uit. Dan loop ik de dijk in Den Helder op. Daarboven zijn er twee keuzes, je kunt naar rechts, of naar links. Vandaag was het links. Na een uurtje ben ik weer terug en klap ik de werklaptop open.

De Bibliotheek Langedijk is gesloten. Maar, gelukkig kun je via de Online Bibliotheek eBoeken lenen en voorgelezen boeken in de LuisterBieb. Als onderbreking van m'n gewone werk tik ik elke dag een stukje over een boek dat je zou kunnen lezen. Hopelijk hoef ik die stukjes niet al te lang te schrijven. Niet dat ik daar nu zo'n hekel aan heb, maar ... nou ja, het lijkt me verder logisch.

Een boek kan, zonder dat je daar op uit bent, zomaar iets in je hoofd verschuiven. Iets waar je eerder niet aan dacht of naar omkeek kan dan plots een interesse, iets belangrijks, een echt groot iets worden. Zonder dat je er om vroeg.

Voor mij was "Het lied van de dodo" van David Quammen zo'n verschuifboek. Ik las het, eerst met enige tegenzin nadat het me langdurig en aanhoudend werd geadviseerd, opgedrongen kan ook. "Dodo" gaat over Darwin, evolutie, eilandbiogeografie, mieren, dna, en de vraag of een groot natuurgebied beter is dan een aantal kleine gebiedjes met vertakkingen ertussen. Nu zou je door de vorige woorden kunnen denken dat dat toch wel een tranentrekkend saai boek zou moeten zijn. Maar dat is het dus niet, en dat komt voor een flink deel doordat David Quammen zo ontzettend goed kan schrijven. Natuurlijk, je moet soms je best doen om het te kunnen volgen maar Quammen is een nieuwsgierig mens en die nieuwsgierigheid stuitert van de pagina's af. Dingen waarvan ik niet eens wist dat ze bestonden bleken plots razend boeiend en zelfs spannend te zijn.

Maar, Het lied van de dodo zul je moeten reserveren als papieren boek wanneer de bibliotheek weer open is. Gelukkig kun je wel in de Online Bibliotheek Quammen's boek uit 2012 "Van dier naar mens" lezen. En laat dat nu net gaan over dat waar we de hele dag mee bezig zijn, virussen.

Nu kun je denken, "Ach, nee, laat maar, ik ben die hele virussen flink zat", dat kan. Maar dan mis je een boek dat dingen uitlegt, een boek dat uitdaagt en een boek dat belangrijke vragen stelt over hoe wij omgaan me de wereld waarin en waarop we leven.

In "Van dier naar mens" beschrijft Quammen virussen die overspringen van mens naar dier. Dat doet hij door naar verschillende virussen te kijken. Ebola, SARS, AIDS, dat soort dingen. En nee, dat doet hij niet saai, droog of opsommend. Zeker, je moet opletten, en soms iets nog een keer lezen. Maar dan heb je ook wat. Zijn beschrijving van waar AIDS opdook en hoe het zich een weg zocht naar steden is bijna een roman op zichzelf. Om die verschillende virussen heen maakt Quammen je van alles duidelijk over hoe verspreiding werkt en wat de consequenties kunnen zijn van het steeds verder oprukken van de mens, of beter, het terugdringen van de natuur.

Nee, dit is geen vrolijk of onbekommerd boek. En je moet er ook echt je best voor doen. Maar als je het uit hebt weet je meer over wat er nu aan de hand is. En is dat niet beter dan met verbazing toekijken?

David Quammen - Van mens naar dier vindt je als eBoek in de Online Bibliotheek, hier.

Ton

Bericht uit een gesloten bibliotheek

Anderhalve week terug is het nog maar, al zou er in plaats van week ook maand kunnen staan, zo voelt het tenminste. We (mijn vriendin en ik) liepen door het Robbenoordbos. Nu weet ik niet of u het kent maar het is een bos dat zelfs in de zomer bij stralend weer niet echt huppelvrolijk is. En nu was het er ernsig stil, crisisstil. 
"Het is toch beter om de bibliotheek dicht te doen, doe dat nou". 
"Ja maar, (ik ben erg goed in ja maar), kijk, iets sluiten is makkelijk. Maar wanneer ga je dan weer open, dat is veel lastiger".
Er liep iemand voorbij met een hond, maar nog niet met een ruime boog.

Bibliotheken in Nederland zijn gesloten, door de coronacrisis. De meesten deden dat al uit zichzelf maar zondagavond 15 maart werd ook duidelijk dat het ministerie van OCW daar vanuit ging. Dus zijn we dicht. En dat is erg tegennatuurlijk. Bibliotheken horen open. Juist in een crisis als deze, waar je soms mal wordt van al het nare nieuws is het fijn om een boek te pakken en daar in te schuilen. 

Bibliotheken in Nederland zijn niet één bedrijf, één organisatie. We doen soms een beetje of dat zo is met logo's, reclame en ingewikkelde overlegorganen maar in een tijd als deze blijkt ook dat iedereen het aan het eind van de dag toch maar weer zelf regelt. Er zijn bibliotheken die voor deze crisis iets als een contactloos afhaalpunt hebben georganiseerd. In Langedijk doen we dat niet. Het plan is er, het is relatief veilig te regelen en ik hoop dat de omstandigheden vlug zo zijn dat we in ieder geval dat kunnen gaan doen. Maar nu niet. Want hoe bijna veilig het ook kan, je moet er wel je huis voor uit. En voor nu geldt, hoe lastig dat misschien ook is, blijf thuis. Echt, blijf thuis! Lees thuis, blijf binnen!

Eigenlijk had dit stukje "Bericht van een thuiswerkende bibliothecaris die een poes heeft die vaak slaapt maar ook veel om aandacht vraagt" moeten heten, maar dat leest niet echt lekker. Ik werk zoveel mogelijk thuis (en geef de poes zoveel mogelijk aandacht) en dat gaat best, al is het nog lastig om een ritme te vinden. Maar, omdat het ook niet leuk is om de hele tijd getallen in een spreadsheet heen en weer te schuiven tot het resultaat op 0 uitkomt heb ik me voorgenomen met regelmaat hier een stukje over een boek te schrijven. 

Want ja, de bibliotheek Langedijk is dicht maar er zijn nog steeds de online bibliotheek en de Luisterbieb. Die laatste is er zelfs voor mensen zonder abonnement. Dus ik ga stukjes schrijven. Is het voornemen. Boeken die u hopelijk nog niet kent, want dat blijft het leukste van een bibliotheek. Dat je er kunt struikelen over iets dat je nog niet kent. 

En nu moet Poes echt aandacht, en wel nu onmiddellijk. 

Ton